(مجموعه مستند طعم ایران)A.Taste.Iran

مستند طعم ایران نام مجموعه تلویزیونی مستندی است که بدست صادق صبا برای شبکه جهانی بی بی سی در سال 2008 ساخته شد. برای تهیه این مجموعه صادق صبا از تلویزیون بی بی سی به ایران سفر کرد تا جهانیان را با تاریخ ، فرهنگ ، مناطق مختلف و دیدنی ، آشپزی و غذاها و دیگر جذابیت ها و سنت های ایران آشنا سازد. او با این فکر اقدام به ساختن این مجموعه نمود تا تصویر مخدوش و ناقصی که مردم جهان از ایران دارند و با توجه به اینکه هیچ اثری از فرهنگ و تمدن غنی ایران از لابلای تصاویر تلویزیونی غرب پخش نمی‌شود، تصمیم گرفت مخاطبان جهانی را با فرهنگ و قومیت و موسیقی و زیباییهای و مردم خون گرم ایران آشنا سازد. در این سفر او با زبده ترین تیم صدابرداری،فیلم برداری و تولید از شمال ایران که زادگاهش بود تا جنوب ایران را زیرپا گذاشت تا ایران را به تصویر کشید.

بخشها

این مستند به صورت 4 بخش 45 دقیقه ای تهیه شده است که در هر بخش او زندگی روزمره مردم شهرها و روستاهای مختلف و فرهنگ ها و آداب و رسوم آنان را به تصویر کشیده است. در این مجموعه مستند که شاید بهترین مستندی است که در سالهای اخیر در باره ایران ساخته شده است، سعی شده است تا فرهنگ و زیبایی های این کشور به تمام دنیا نشان داده شود.

کارگردانی

قسمت اول و چهارم “ایران من” را مهرداد اسکویی مستند ساز پر تلاش کارگردانی کرد و دو قسمت دیگر را بهمن کیارستمی که کارگردانی صاحب نامی است ساخته است.

تهیه

ایده ساخت مجموعه مستند تلویزیونی طعم ایران که از شبکه بی بی سی فارسی تحت عنوان “ایران من” پخش شد، بیش از دو سال پیش به ذهن من (صادق صبا) راه یافت، زمانی که بحران پرونده اتمی ایران بالا گرفته بود و صدای طبل جنگ گوش دوستداران صلح، بخصوص ایرانیان، را می خراشید. احساس می کردم تصویری که مردم دنیا از ایرانیان دارند، مخدوش و ناقص است و هیچ اثری از فرهنگ و تمدن غنی آنها در لابه لای تصاویر تلویزیونی غرب از سانتریفیوژ ها و موشکها دیده نمی‌شود. تصمیم گرفتم تصویری از تنوع فرهنگی، قومی، موسیقی و غذایی ایرانی را به مخاطبان جهانی ارائه کنم. می دانستم بی بی سی در دنیا به عنوان رسانه ای مستقل و منصف شناخته شده و بر آن شدم از این مقبولیت بهره بگیرم تا جهانیان دیدی کاملتر از ایران داشته باشند، دور از هیاهوی قطعنامه های تنبیهی شورای امنیت و سه دهه بگو و مگوی غرب و تهران. ایده را به مدیران سرویس جهانی بی بی سی پیشنهاد دادم و آنها با ساخت مجموعه ای چهار قسمتی برای معرفی جنبه های کمتر شناخته شده زندگی ساکنان ایران زمین موافقت کردند. تنها مشکل گرفتن مجوز از مقامات ایران بود، ولی امید داشتم که بتوانم موافقت آنها را بگیرم.

از تالش تا خلیج فارس

اواسط سال 1386 به ایران رفتم و با مقامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وارد گفتگو شدم. بعد از چندین جلسه که بین خود داشتند، نهایتاً موافقتشان را ابراز کردند و بدون شرط و شروطی این مجوز را دادند. به نظر می رسید خود آنها نیز متوجه شده اند که وجهه بین‌المللی ایران نیاز به جلای تازه ای دارد. سپس کار انتخاب تیم تولید شروع شد و به همراه مازیار بهاری تهیه کننده اجرایی و الیزابت امان پور تهیه کننده مجموعه، توانستیم گروهی از زبده ترین کارگردانان، فیلمبرداران، صدابرداران و مدیران تولید و… را گردهم بیاوریم و اگر تلاشهای بی دریغ آنها نبود، این پروژه به چنین موفقیتی نمی‌رسید. این نمونه موفق یک کار گروهی بود. ابتدا چند نقطه ایران را برای فیلمبرداری دستچین کردیم: گیلان، اصفهان، یزد، شیراز، بوشهر و جزایر خلیج فارس. قسمت اول و چهارم “ایران من” را مهرداد اسکویی، مستند ساز پر تلاش کارگردانی کرد و دو قسمت دیگر را بهمن کیارستمی ساخته که کارگردانی صاحب نام است. کار با هر دو آنها مسرت بخش بود. در حقیقت، روزهایی که صرف ساخت “ایران من” کردم، از بهترین ایام زندگی من در سالیان اخیر بود. ما از کوه های تالش در شمال سرسبز ایران تا جزیره هرمز در خلیج نیلگون فارس فیلم برداری کردیم و جز صفا و صمیمیت ایرانیان چیزی ندیدیم.

مهمان نوازی بی همتا

بعد از اتمام این پروژه احساس می کنم دلبندی ام به ایران صد چندان شده زیرا دیدم با وجود این همه رنگارنگی قومی و زبانی و دینی، مردم خود را ایرانی می دانند و چقدر به تاریخ و فرهنگ خود مباهات می کنند.از همه مهمتر، به این نتیجه رسیدم که مهمان نوازی ایرانیان بی همتاست. در بازار رشت، موقعی که فیلمبرداری می کردیم، هر گاه مردم می فهمیدند بدنبال معرفی فرهنگ و زندگی گیلان به جهانیان هستیم، بسیار خوشحال می شدند و حتی اصرار می کردند که پول اجناس یا غذا را از ما نگیرند. یا مثلاً در یکی از روستاهای دورافتاده یزد، یک روستایی مهربان با این که موقع آبیاری مزرعه اش فرا رسیده بود، سخاوتمندانه وقت باارزش و کمیاب آبیاری را رها کرد تا از ما پذیرایی کند. او ما را به خانه برد و یک خوراک خوشمزه یزدی به نام “کله جوش” پخت که جای شما بسیار خالی بود. با صراحت می توانم بگویم در مجموع، در تمام این مدت هیچ مشکلی برای ما پیش نیامد.

پخش

این مجموعه تلویزیونی برای نخستین بار در روز شنبه 7 فبریه سال 2009 ساعت 18:10 دقیقه به وقت گرینویچ به روی آنتن شبکه جهانی بی بی سی رفت و تا کنون 16 بار از طریق شبکه های مختلف از جمله بی بی سی فارسی باز پخش گردیده است.

استقبال خیره کننده

این مجموعه مستند ابتدا از تلویزیون جهانی بی بی سی در بهمن و اسفند 1387 تحت عنوان A Taste of Iran پخش شد. صادق صبا در این باره می گوید: همیشه مطمئن بودم اگر این مجموعه از کانال جهانی بی بی سی پخش شود، بشدت مورد استقبال قرار می گیرد، ولی هرگز تصور نمی‌کردم با چنین استقبال گسترده مردم نقاط مختلف دنیا مواجه شود. بعد از پخش قسمت اول از تلویزیون جهانی بی بی سی، نظرسنجی از مخاطبان نشان می داد که 88 درصد آنها این برنامه را به عنوان محبوبترین برنامه بی بی سی طی آن هفته برگزیده اند. صدها ایمیل چه مستقیماً به بی بی سی و چه شخصاً به خودم ارسال شد و همگی اظهار خرسندی می کردند که بی بی سی چنین مجموعه خوبی از ایران پخش کرده که بجای رنگ و بوی سیاست، طعم مردم ایران را می دهد. بسیاری با شگفتی می گفتند که نمی‌دانستند ایرانی ها اینقدر مهمان نوازند و برخی می گفتند علاقه‌مند شده اند از ایران بازدید کنند و راهنمایی می خواستند. حتی عده ای هم بدنبال دستور پخت غذاهای معرفی شده در این مجموعه چهار قسمتی بودند. یک استاد اسراییلی ایرانی تبار هم یکبار به من تلفن زد و گفت که تماشای این مجموعه را به دوستان اسراییلی خود توصیه کرده و آنها با تماشای آن نگاه کاملاً متفاوتی نسبت به ملت و فرهنگ ایران پیدا کرده اند. بسیاری از ایرانیان مقیم خارج هم می گفتند حالا بیشتر به ایرانی بودن خود افتخار می کنند و با مباهات از فرهنگ و مردم خود نزد دوستانشان سخن می گویند.

گروه تهیه

مجری: صادق صبا

کارگردانان: بهمن کیارستمی و مهرداد اسکوئی

تهیه کننده : لیزی امانپور

نویسنده : صادق صبا

هزینه ساخت

دویست و پنجاه وهفت هزار و چهارصد و هفتاد و نه دلار آمریکا

برای دانلود مجموعه بر روی لینک (اینجا) کلیک نمایید.